Кыргыз Республикасындагы абанын сапатын жакшыртуу: абанын булганышын жана адамдын ден соолугуна жана өлкөнүн экономикасына терс таасирин азайтуу боюнча чаралар.

Кыргыз Республикасындагы абанын сапатын жакшыртуу: абанын булганышын жана адамдын ден - соолугуна жана өлкөнүн экономикасына терс таасирин азайтуу боюнча чаралар.

2023-жылдын 12-декабрында – Кыргыз Республикасы менен Дүйнөлүк банк бүгүн Кыргыз Республикасындагы  абанын сапатын жакшыртуу долбоорун каржылоо үчүн 50 миллион долларлык Каржылоо келишимине кол коюшту. Финансылык макулдашууга Кыргыз Республикасынын Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министрлиги, Бишкек шаарынын мэриясы жана Дүйнөлүк банк биргелешип уюштурган кызыкдар тараптардын жолугушуусунда кол коюлду.

Иш-чарага төмөндөгүлөр катышты:

• Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин Төрагасы Жапаров А.У.

• ЖРЭТКМ министри Тургунбаев М.Ж.

• Санджай Сривастова мырза Дүйнөлүк банктын өкүлү

Акыркы убакта абанын сапаты  Бишкектин жана өлкөбүздүн башка шаарларынын жашоочулары үчүн эң курч маселелердин бирине айланды. Кыргыз Республикасындагы абанын сапатын жакшыртуу долбоорун ишке ашыруу борбордогу абанын сапатын жакшыртууга жана абанын сапатына мониторинг жүргүзүү  аркылуу парник газдарынын (PM2.5) жана парник газдарынын эмиссиясын азайтуу үчүн бүткүл республика боюнча абанын сапатын жакшыртууну , жаңы заманбап  экологиялык лабораторияны куруу, аны жабдуулар менен жабдуу, оперативдүү мониторинг жүргүзүү үчүн көчмө лабораторияны сатып алуу, ошондой эле тиешелүү бөлүмдөрдүн потенциалын жогорулатуу, жашыл тилке түзүү, Бишкектин шаардык ирригациялык системаларын жакшыртуу жана үй чарбаларына экологиялык жактан таза турак жайды жылытууга өтүүгө жардам берүү пландалууда.

Кыргыз Республикасындагы абанын сапаты боюнча Долбоорду иштеп чыгуу Дүйнөлүк банктын акыркы баяндамасынын тыянактарына жана сунуштарына негизделген, Бишкек абанын сапатын талдоо: PM2.5 булактарын бөлүштүрүү жана эмиссияны азайтуу чаралары (англис жана орус тилдеринде), ал дагы бүгүн сунушталган иш-чаранын бир бөлүгү.

Маалыматка ылайык, Бишкек шаарындагы орточо жылдык PM2.5 концентрациясынын эң чоң үлүшүн турак жайларды жылытуу, транспорттан чыккан түтүн түзөт. Чындыгында, турак жайларды жылытуу кыш мезгилинде PM2.5 концентрациясы дээрлик 40 пайызга жетет, ал эми жай мезгилинде , алар кыш мезгилине караганда төмөн. Транспорт бардык мезгилдердеги PM2.5тин экинчи булагы болуп саналат.

«Көмүр, отун жана башка казылып алынган отундарды жагуу абанын булганышына гана маани бербестен, парник газдарынын чыгышына да алып келет. 

Климаттын өзгөрүшүнө каршы күрөшүү боюнча өлкөнүн эл аралык милдеттенмелерине ылайык PM2.5 эмиссиясын азайтуу боюнча натыйжалуу чаралар, бул ошондой эле парник газдарынын эмиссиясын азайтат», - деди Дүйнөлүк Банктын Кыргыз Республикасындагы өкүлчүлүгүнүн менеджери Навед Хасан Накви. «Абанын сапатын жакшыртуу долбоору өлкөнүн шаарларында абанын таза болушуна карай жасалган биринчи кадам болуп саналат, аны жашылдандыруу аракеттеринин жана климаттын өзгөрүшүнө каршы күрөшүү боюнча глобалдык аракеттердин бир бөлүгү катары да кайталоого болот. Өнүктүрүү боюнча өнөктөштөр менен бирге биз Кыргыз Республикасынын эли таза абадан ырахат ала турган  азыркы жана келечектеги муундар үчүн дени сак айлана-чөйрөнү камсыздай турган  туруктуу келечекке карата узак мөөнөттүү көз карашка жетүү үчүн Кыргыз Республикасын колдойбуз”.